Trong cuộc thi “ Phụ
nữ thế kỷ 21” toàn quốc do VTV3 tổ chức, một cô gái Tây Nguyên đẹp cỡ hoa hậu
khi được hỏi :” Em có biết Trường ca Đam San không ?” - “Dạ… không”. “ Em có biết “Đất nước đứng lên
“ không ?” – “Dạ…không”.
Sinh viên dân tộc Tây Nguyên mà không biết Trường ca Đam
San là sử thi nổi tiếng của dân tộc Eê
Đê thì thật đáng buồn, nhưng không biết “ Đất nước đứng lên” là tiểu
thuyết của nhà văn Nguyên Ngọc thì lại
đáng …mừng, vì văn học cách mạng đã chết dần trong lòng người đọc.
Tuy nhiên, không riêng gì cô gái dự thi “ Phụ nữ thế kỷ 21” mà ngay cả các cô tú cậu tú trong các kỳ thi
tốt nghiệp phổ thông trung học, kiến thức về văn học cũng thật đáng báo động.
Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2006, nhiều áng văn của mấy cô
cậu đã khiến thầy cô chấm thi sửng sốt
vì lỗi chính tả, suy diễn, hổng kiến thức và cả vì "viết mà không biết
viết gì”.
Trong gần 1.000 bài thi vào đại học ở một Hội đồng thi Sàigòn
có tới hơn 2/3 bài có chữ viết tệ hơn cả học sinh tiểu học, phần đông sai chính
tả đến không thể chấp nhận. Một thày chấm thi bức xúc:
“Những cô cậu này mà cũng lấy được bằng tú tài thì thật khó
hiểu. Không biết giáo viên văn phổ thông chấm như thế nào mà số này qua khỏi
bậc phổ thông?”.
Có bài thi văn
dài 4 trang mà thày tìm mỏi mắt vẫn không thấy một dấu chấm câu nào . Việc dùng
từ sai, viết câu “què”, câu sai cấu trúc là lẽ thường. Một bài làm văn có khi
sai đến gần … 100 lỗi dạng này. Truyện “Vợ
chồng A Phủ” của Tô Hoài có nhân vật Mị, được một thí sinh viết trong bài:
“Mị đẹp hơn ai hết nên rất nhiều bồ. Một hôm trời đẹp ơi là
đẹp, Mị được một cậu ấm họ Lí tên là Phá Sa con ông tá điền giàu có đeo được
chiếc nhẫn kim cương vào tai và cuối cùng Mị đành vui vẻ nhận và theo về nhà
làm vợ luôn. Từ đó Mị sống khổ lắm như là con ngựa nuôi trong xó bếp không ai thèm dòm tới nữa Mị đã tàn
đời...
hoặc :
“ Mị về làm vợ cho nhà bá hộ, vất vả như con bò tót nên Mị
trở thành một thứ quái vật, người không ra người, ngợm không ra ngợm...
Chuyện lấy râu ông này cắm cằm bà kia cũng không hiếm. Có thí sinh lẫn lộn giữa truyện “ Vợ chồng A
Phủ” của Tô Hoài với truyện “Chí Phèo” của Nam Cao :
“Vì bất bình trước việc dụ dỗ con gái nhà lành, A Phủ đánh
Bá Kiến, bị Lí Cường bắt về gạt nợ, trói đứng không cho đi chơi mùa xuân. Bọn
chúng thật là dã man. Em đọc đến đây thì bất bình lắm, thương cho A Phủ và hận
cha con nhà Bá Kiến.
Hoặc :
“A Phủ thấy vợ mình (tức Mị) bị bọn nó hành hạ thì liền xách
dao chạy thẳng đến nhà Bá Kiến, đâm chết Bá Kiến rồi tự sát cho chết luôn! (chi
tiết này nói về Chí Phèo).
Nhiều đoạn văn thí sinh viết đến thày đọc cũng chẳng hiểu :
“ Xuân Diệu sinh ra sau ngày giải phóng, chứng kiến nhiều
cảnh trái tai nên không chịu được. Một hôm Xuân Quỳnh sáng tác bài thơ một từ “sóng”.
Đó là sự giải thoát phụ nữ của ông…”
Có lẽ bức xúc trước việc mua vé tàu lửa khó khăn, có thí sinh
đã viết về hình ảnh con tàu trong bài “Tiếng hát con tàu” :
“ Chế Lan Viên muốn ngày càng có nhiều đoàn tàu chạy từ miền
Nam ra miền Bắc để phục vụ hành khách, không còn xảy ra tình trạng chen lấn khi
mua vé, lên tàu như hiện nay... Ông đã mơ ước thay cho nhiều người...
Khủng khiếp hơn, có bài làm từ đầu đến cuối, sáu lần thí sinh
quả quyết Xuân Quỳnh là “ông”, vài chục thí sinh gọi Xuân Diệu là bà, cô,
chị…Không ít bài thi bỏ giấy trắng. Cũng có nhiều bài nói nhăng nói cuội cho có
chữ chứ không ra nghĩa. Một số khác xem bài thi là “diễn đàn” để bày tỏ suy
nghĩ, trút cạn tâm sự của mình. Một thí sính thú thật :
“Cô ơi! Cô đừng chấm
bài này, vì em đâu có biết gì mà thi, mẹ và chị em ép em nên em mới đi thi thôi
chứ em đâu có muốn”.
Lại một năm học nữa đã qua, kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ
thông 2006-2007 đã tới. Năm nay dường như để đạt tỷ lệ học sinh đỗ cao nên Bộ
giáo dục ra đề khá dễ. Bà Phạm Thuý Vĩnh , hiệu trưởng Trường tư thục Ngô Thời Nhiệm, Sàigòn
cho biết :”Không hiểu sao đề thi dễ đến vậy?”, ngày 31
tháng 5 năm 2007 , tại TP.HCM, sau khi
thi xong môn văn, nhiều học sinh ở các hội đồng thi Trường Nguyễn Thị Minh
Khai, Lê Quí Đôn, Nguyễn Thị Diệu, Marie Curie..đã hớn hở ra khỏi phòng thi vì đề thi khá dễ. Tuy nhiên sau khi chấm bài các thày
cô mới ngã ngửa người vì trình độ các cô tú cậu tú năm nay cũng chẳng khá hơn
năm ngoái là mấy.
Đề thi “Nêu
những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Lui Aragông.”,
nhiều thí sinh viết bừa rằng đó là một người Nga, sinh ra ở vùng Sông Đông cùng
với Sôlôkhốp. Có thí sinh lại “nhầm” Lui Aragông với Mácxim Goócki. Hay dở khóc
dở cười… trích tác phẩm của Mácxim Goócki nhưng nêu tên tác giả là Lui Aragông.
Hoặc nhầm Lui Aragông với Êxênin theo kiểu: một nửa của ông này (năm sinh, năm
mất), một nửa của ông kia (lai lịch, thành tựu, tác phẩm).
Một đề thi khác nêu rõ: “Nhận xét ngắn gọn về tình huống độc
đáo trong truyện Vợ nhặt của Kim
Lân”, có thí sinh sau khi lan man đủ điều về tác phẩm liền “gán” ngay Vợ nhặt do nhà văn …Nguyễn Tuân viết.
Thậm chí có học sinh miêu tả rất nhiệt tình về nạn đói nhưng khẳng định đó
là nạn đói năm… 2000 chứ không phải nạn
đói năm 1945…
Về đề “ Phân tích vẻ đẹp người lái đò trong “Người lái đò
trên sông Đà” của Nguyễn Tuân, có thí sinh viết “ Lão mới 70 tuổi nhưng
trông như một chàng trai trẻ. “ hay: “bọn đá” gầm ghè”, có thí sinh
lại phóng tác: “ông” lái đò trên sông Đà đã dùng hết sức bình sinh nhưng kết
quả cũng chẳng có gì. “.Có thí sinh lại dùng cả văn phong truyện kiếm hiệp để
viết :” : ông lái đò trên sông Đà đã dùng hết các chiêu của mình nhưng với sự hung dữ của con quái
vật, ông vẫn không đủ công lực để giải quyết nó. “
Về đề phân tích cái hay , cái đẹp trong tác phẩm Việt Bắc của
Tố hữu, có thí sinh nhầm lẫn tình cảm của kẻ ở người đi - chiến sĩ Cách mạng và
chiến khu Việt Bắc là tình cảm của một cặp vợ chồng. Thế nên tình cảm
riêng tư nam nữ, nỗi nhớ nhung của phụ nữ nhớ chồng khôn nguôi đã được phân
tích triệt để…
Về câu “Trám bùi để rụng, măng mai để già”có học sinh
viết ba lăng nhăng như sau:
“trái” măng là những sản vật đặc sắc của núi rừng Việt Bắc.
Ngoài cơm chấm muối các chiến sĩ còn được thưởng thức những “củ” trám ngọt bùi,
những miếng măng luộc thơm phức của người dân Việt Bắc. Nay các chiến sĩ trở về
Hà Nội, người dân Việt Bắc không nỡ ăn mà vẫn “để phần” cho các chiến sĩ cách
mạng đến mức rụng cả đi.
Có thí sinh viết lung tung chuyện nọ xọ chuyện kia : “Trong văn học VN, những tình yêu đẹp
thường bắt đầu từ những tình huống kỳ lạ.Ví dụ những chuyện tình cảm của
Chử Đồng Tử và Công chúa hay tình cảm mang đậm tính nhân đạo của Chí Phèo và
Nguyệt (Nguyệt là nhân vật trong tác phẩm Mảnh trăng cuối rừng.”
Có thí sinh còn bịa rằng
Rừng xà nu được viết trong thời kỳ
chống Pháp...
Đi tìm nguyên nhân của tình trạng các cô cậu tú quá “dốt” văn
chương , một nữ giám khảo cho rằng đó là do học sinh nắm kiến thức không chắc,
không chăm, hoặc học vội nên bị “lú” mặc dù chương trình ngữ văn lớp 12 là không khó. Thêm nữa, do các
học sinh quá quen ngôn ngữ đối đáp rút gọn, ngôn ngữ thoại trong chuyện tranh...
vậy nên sự diễn đạt trong văn chương
biến thành không đến đầu đến đũa, cắt xén từ ngữ.
Thực ra căn nguyên của việc học sinh chán ghét môn văn là do
nhà trường cứ nhồi nhét cho họ toàn “văn
chương giả”, văn chương phục vụ chính trị : kiểu như thơ Hồ Chí Minh , Chế Lan
Viên, Xuân Diệu, Huy Cận…., tiểu thuyết của Nguyên Ngọc, Anh Đức, Nguyễn
Khải….Bởi thế căn bệnh chán học văn đã trở nên trầm kha từ bao lâu nay mà vẫn
không thể chữa khỏi. Chỉ còn một tháng
nữa lại đến kỳ tuyển sinh vào đại học, người ta sẽ còn được thấy những trò lạ nữa của đám cô tú cậu tú
thời nay.
Muốn chữa căn bệnh ‘dốt
văn” cho đám học sinh thời nay trước hết phải thay đổi đường lối văn hoá văn
nghệ, chủ trương giáo dục của Đảng, Ban tuyên giáo, Hội nhà văn…rồi mới đến Bộ
giáo dục. Đó là công việc chắc phải chờ đến khi có một Nhà nước đa nguyên, đa
Đảng.
11-6-2007
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét